"CZAS CHAOSU"
(ok. 3 400 r. p.n.e. - ok. 2 024 r. p.n.e.)
AKAD
PIERWSZE SCENTRALIZOWANE
LUDZKIE IMPERIUM
(ok. 2 334 r. p.n.e. - 2 200 r. p.n.e.)
Cz. II
Po zdobyciu miasta Uruk przez Lugalzagesiego - władcę Ummy, przeniósł on tam swoją stolicę (ok. 2 340 r. p.n.e.). Władał tym miastem zarówno jako król (lugal), jak i najwyższy kapłan tamtejszej świątyni bogini Inanny (en - kapłan małżonek). W jego rękach spoczywała co prawda najwyższa władza, ale w sprawach bieżących otoczył się "radą starszych" (złożoną zapewne z możnych Ummy i Uruk). Świątynia była nie tylko centrum gospodarczym miasta, ale również ośrodkiem wyznaczającym cykl życia lokalnej ludności, a władca był nie tylko "wybrańcem bogów" i bunt przeciw niemu, był jednocześnie buntem przeciw bogom - ale wręcz jakikolwiek występek wymierzony choćby pośrednio we władcę, stawał się natychmiast zbrodnią wobec samych bogów. Nie wszędzie występowała taka forma władzy (choćby w Lagasz był wyraźny podział na "Wielki Dom" - czyli właśnie świątynię i "Mały Dom" - czyli pałac królewski). Ok. 2 420 r. p.n.e. pomiędzy miastami Lagasz i Umma, wybuchł otwarty konflikt o źródło wody w Iturungal (będące częścią systemu irygacyjnego rzeki Tygrys). Pierwsze zwycięstwa króla Eanatuma z Lagasz, pozwoliły zdominować mu nie tylko Ummę, ale i Ur oraz Uruk. Ok. 2 350 r. p.n.e. na tron miasta Umma, wstąpił młody i energiczny władca o imieniu Lugalzagesi, który wyzwolił się spod jarzma Urukaginy z Lagasz, wydał mu wojnę i ok. 2 342 r. p.n.e. zdobył to miasto, zaprowadzając teraz własne rządy i kontrolę nad całą doliną Tygrysu. Następnie złupił świątynie w Girsu i Siraran, najechał i zdobył Kisz oraz Nippur, oraz podporządkował sobie ziemie, które zostały wspomniane w wielkim napisie świątynnym z Uruk: "Od Morza Dolnego (Zatoka Perska) do Morza Górnego (Morze Śródziemne) pozwolił Enlil wszystkim krajom przyjść do niego". Na dworze zwycięskiego Lugalzagesiego, przebywał również młody Semita z Akadu, o imieniu Sargon.
Ponoć matką Sargona była jedna z kapłanek z Azupiranu, która jednak porzuciła go w trzcinowym koszyku na Eufracie. Został wyłowiony przez ogrodnika z miasta Kisz o imieniu Akki i poświęcony był bogini Inannie. Służył przez pewien czas królowi Kisz - Urzababie, jako jego podczaszy, skąd został zabrany do Uruk na dwór Lugalzagesiego. Po kilku latach (jak twierdzą channelingi - dzięki pomocy Inanny) uciekł stamtąd do miasta Nippur, które również znajdowało się pod władzą Lugalzagesiego. Udało mu się jednak przekonać tamtejszych mieszkańców do jawnego wystąpienia przeciw dominacji Uruk. Ludność Nippur początkowo nie chciała dać się namówić Sargonowi do buntu, jednak zdołał ich przekonać na tyle, że ostatecznie obwołali go nawet swym królem i postawili na czele nowo sformowanej armii. Armia ta została stworzona na zasadach armii obywatelskiej, walczącej nieco inaczej niż pospolite ruszenie miast-państw Sumeru. Przede wszystkim zmieniono sposób walki, który polegał na zasypaniu przeciwnika dużą ilością strzał wystrzelonych z łuków, oraz obrzuceniu wroga lekkimi oszczepami. Natomiast Sumerowie walczyli za pomocą ciężkich włóczni, siekier i mieczy dopiero po zbliżeniu się do wroga. Gdy wybuchła wojna i doszło do bitwy z armią Lugalzagesiego, wojska Sargona ukryły się w bezpiecznych miejscach i stamtąd poczęły zasypywać nieprzyjaciela prawdziwym lasem strzał, a gdy wojska z Uruk zaczęły się cofać, wtedy Sargon rzucił na nich swoją piechotę, która dokończyła dzieła zwycięstwa. Wielki król Lugalzagesi dostał się do niewoli i został zamknięty w klatce (dla pośmiewiska), po czym przewieziony do Nippur, gdzie go publicznie stracono. Dzięki temu zwycięstwu (odniesionemu ok. 2 334 r. p.n.e.), Sargon bardzo szybko i sprawnie opanował Ummę, Uruk i Ur, narzucając tym miastom swoją wolę, po czym skierował się na północ. Tutaj pierwszym jego celem było Kisz - miasto w którym niegdyś służył jako podczaszy. Zdobył je i poszedł dalej. Opanował kolejno: Esnunnę, Mari, Subartu, Eblę i doszedł do Lasu Cedrowego pomiędzy górami Amanu w Syrii i górami Taurus w Cylicji (południowa Turcja - choć nazwa Cylicja jeszcze wówczas nie istniała).
Do 2 290 r. p.n.e. podporządkował sobie wszystkie miasta Sumeru z Eridu, Larsą, Isinem i Shurruppak, Asyrię z miastami Assur i Kalach, oraz dużą część Lewantu z Eblą, Qatną, Ugarit i Byblos. Dzięki temu stworzył potężne imperium - pierwsze tak wielkie ludzkie imperium w dziejach. Swoje powodzenie zawdzięczał bogini Inannie, uznając ją za swą patronkę i ofiarowując władzę nad całą, zdobytą przez siebie ziemią (w channelingach nie ma nic więcej na temat jakiejkolwiek współpracy Inanny z Sargonem, jest jedynie informacja że "bogini" ta objęła ponownie władzę nad dawną ziemią Nibiruan, tam gdzie stworzono zarówno pierwszego hominida LuLu, jak i pierwszego człowieka - Adamu). Przystąpił też do budowy własnej stolicy, monumentalnego miasta będącego centrum kultu Inanny - Akadu (do dziś jednak nie wiadomo gdzie to miasto mogło się znajdować, gdyż nie natrafiono na żadne po nim pozostałości). W niektórych miastach Sargon pozostawił u władzy lokalne dynastie (np. w Ur, Kisz czy Eridu), które jednak teraz miały pełnić rolę jego wasalnych przedstawicielstw. W pozostałych zaś miastach (szczególnie w Uruk, Ummie i Lagasz) stacjonowały jego garnizony wojskowe i wyznaczeni zostali urzędnicy królewscy jako namiestnicy. Ok. 2 288 r. p.n.e. Sargon wyprawił się zbrojnie przeciwko Królestwu Marhashi (Elam) na Wschodzie, gdyż stamtąd najeżdżały prowincję Emutbal jak i cały Sumer, wojownicze plemiona góralskie. Ostatecznie podporządkował sobie dużą część (zachodniego) Elamu i przyłączył go do swego imperium, zaś na pozostałą część nałożył swój protektorat, czyniąc Marhashów kolejnym ludem zależnym od siebie. W chwili więc śmierci Sargona (2 279 r. p.n.e.), jego imperium było rozległe jak żadne dotąd, lecz synowie króla nie odznaczali się przymiotami ojca i byli władcami słabymi (zarówno Rimusz - panował dziewięć lat do 2 270 r. p.n.e. jak i Manisztuszu - panował piętnaście lat do 2 255 r. p.n.e.) i w zasadzie jedyną postacią w drugim pokoleniu, godną jakiegokolwiek wspomnienia, była córka Sargona - kapłanka boga Nanny w Ur - Enheduanna, autorka wielu hymnów ku czci bogów, w tym hymnu "do godności bogini nieba Inanny" (choć od czasów akadyjskich zaczęto nazywać ją Isztar i utożsamiano ją z planetą Wenus, która - co ciekawe - nie miała jeszcze ustalonej obecnej orbity, a stanie się to dopiero ok. 1 540 r. p.n.e.).
Ok. 2 255 r. p.n.e. na tron Akadu wstąpił syn Manisztuszu - Naram-Sin, który odziedziczył zarówno talent polityczny jak i geniusz militarny swego wielkiego dziada. Odnowił on imperium, w którym coraz częściej wybuchały bunty podbitych miast i ludów. Aby uporać się z buntami wewnętrznymi i najazdami koczowniczych ludów znad gór Zagros - Lullubejów i Kulów, musiał zawrzeć "partnerski" układ z władcą królestwa Marhashi (Elamu) - Hitą, na mocy którego oba te kraje (Elam i Akad) stawały się sobie równe (to znaczy że zależność lenna, ustanowiona przez Sargona przestała obowiązywać). Dzięki temu traktatowi i wzajemnej pomocy udzielanej sobie, udało się Naram-Sinowi rozbić w bitwie plemię Lullubejów, przez co ocalił od zniszczenia miasta w dorzeczu Eufratu i Tygrysu, oraz poskromił bunty wewnętrzne. Następnie przyjął tytuł "króla czterech stron świata" i panował w spokoju aż do swej śmierci ok. 2 218 r. p.n.e. Za rządów jego syna - Szar-kali-szarrina, uwidoczniła się dodatkowo silna opozycja wewnętrzna, która dażyła do osłabienia władzy królewskiej i przyznania części uprawnień możnym. Ok. 2 200 r. p.n.e. (gdy w tym samym czasie Marduk toczył walki o dominację na Marsie i Nibiru) potężna grupa górskich plemion - Kulów, najechała imperium akadyjskie. Zajęli oni prowincję Emetbal - gdzie stworzyli własne państwo - oraz splądrowali miasta Sumeru i Akadu. Ur i Uruk (oraz być może ów nieznany Akad) - legły wówczas w gruzach, a ludność została uprowadzona w niewolę. Należy pamiętać że dla ówczesnych Akadyjczyków plemiona Kutów czy Lullubejów, były tym samym, czym dla mieszkańców Wysp Brytyjskich, Francji czy Hiszpanii byli Wikingowie, z tą wszakże różnicą że "Władcy Muchomorza" (jak mawiano o Wikingach) byli przede wszystkim kupcami - oferującymi własne towary do sprzedarzy, a dopiero w drugiej kolejności rabusiami i zdobywcami - natomiast tamte plemiona górskie nastawione były tylko i wyłącznie na rabunek oraz mord. Nic więc dziwnego że po ich najeździe imperium stworzone przez Sargona Wielkiego zaczęło chylić się ku rozpadowi.
Zresztą upadek stolicy musiał być o tyle istotny, że po śmierci Szar-kali-szarrina (ok. 2 193 r. p.n.e.) nastapił co najmniej trzyletni okres chaosu wewnętrznego, podczas którego żaden władca nie został wybrany, a dynastia Sargona przestała istnieć. Ostatecznie ostatnimi władcami Akadyjczyków (choć obszar ich władzy ograniczał się zapewne jedynie do samego Akadu) byli: niejaki Dudu (nie ma o nim żadnych informacji, zapewne nie był spokrewniony z dynastią Sargona), który zdołał utrzymać się u władzy przez dwadzieścia lat (ok. 2 190 r. p.n.e. - ok. 2 170 r. p.n.e.), oraz Szu-Turul (panował do 2 154 r. p.n.e.) będacy ostatnim władcą Akadyjczyków. To tyle, jeśli idzie o zakończenie tematu sumero-akadyjskiego. W kolejnej części przejdę już bezpośrednio do czasów Abrahama, gdyż informacji o dynastiach panujących w tym czasie w Egipcie nie ma żadnych w channelingach (poza nieistotnymi przekazami dotyczącymi imion nielicznych monarchów). Przyznać się jednak muszę, że ten okres to ponownie kolejna "czarna dziura", z której muszę "na ślepo" wyciagać poszczególne fakty i starać się je jakoś do siebie przyporządkować. W każdym razie w kolejnej części zajmę się także konfliktem jaki wybuchnie pomiędzy Mardukiem a Inanną o kontrolę nad Mezopotamią, zakończonym ostatecznie (przy współudziale Abrahama) zagładą miast Sodomy i Gomory. Następnie powrócimy ponownie na północ, aby przyjrzeć się dalszemu rozwojowi cywilizacji stworzonej tam przez aryjskich "bogów" z dynastii Azów (Asów) z planety Procjon.
CDN.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz